เป็นข้อต่อสำหรับเสียบสายลมในอุปกรณ์นิวเมติกส์หรืออุปกรณ์ที่ใช้ลมเป็นตัวควบคุมการทำงาน ซึ่งมีการใช้อย่างแพร่หลายเพราะสามารถถอดหรือใส่สายลมได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว เช่น ใช้ต่อสายลมเข้ากระบอกลม ใช่ต่อสายลมเข้าโซลินอยด์วาล์ว หรือใช้ส่วนของลมอัดที่ใช้ในโรงงาน เช่น ตัวกรองลม (Filter) ตัวปรับแรงดันลม (regulator) เป็นต้น
ฟิตติ้งสำหรับต่อกับอุปกรณ์ลม (One-Touch Fittings )
จะมีด้านที่ใช้เสียบสายลมซึ่งจะมีหลายหลายขนาดตามสายลมเรียก od เช่น 4 mm. 6 mm. 8 mm. ส่วนอีกด้านจะเป็นเกลียวที่ใช้ต่อเข้ากับอุปกรณ์นิวเมติกส์ ซึ่งอาจจะเป็นเกลียวตัวผู้หรือเป็นเกลียวตัวเมีย มีหลายหลายขนาดเช่น ¼” ½” 3/8”
โดยเกลียวของฟิตติ้งนอกจากจะมีหลายหลายขนาดแล้ว ยังสามารถแบ่งเกลียวได้อีกหลายประเภทขึ้นอยู่กับมาตรฐานว่าเป็นมาตรฐานเกลียวจากประเทศอะไร ซึ่งแต่ละมาตรฐานก็มีความแตกต่างของ รูปแบบ ขนาดความสูงเกลียว และจำนวนเกลียว ชนิดของเกลียวได้แก่
1.เกลียว NPT (National Pipe Thread Taper) (เกลียวสโลพ) เป็นเกลียวมาตรฐานอเมริกา เรามักเรียกตามขนาดเกลียวว่า ½” NPT มีลักษณะเป็นเกลียวเอียง ปลายเกลียวตัด มุมยอดเกลียว 60 องศา มีใช้เยอะในท่อน้ำและท่อก๊าซ
2.เกลียว BSP, BSPP (British Standard Pipe-Parallel) (Straight) (เกลียวตรง) เป็นเกลียวมาตรฐานของอังกฤษ ชื่อรุ่นเช่น G ¾” มีลักษณะเป็นเกลียวตรง ปลายมุมโค้งมน มุมยอดเกลียว 55 องศา
3.เกลียว BSPT (British Standard Pipe-Taper) (เกลียวสโลพ) เป็นเกลียวมาตรฐานอังกฤษ ชื่อรุ่นเช่น R ¼” มีลักษณะเป็นเกลียวเอียง ปลายโค้งมน มุมยอดเกลียว 60 องศ
4.เกลียว PF (JIS Standard Pipe) (Parallel) มาตรฐานญี่ปุ่น ชื่อรุ่นเช่น ½”PF เป็นเกลียวตรง ปลายโค้งมน
5.เกลียว PT (JIS Standard Pipe) (Taper) เป็นเกลียวสโลพ มาตรฐานญี่ปุ่น ชื่อรุ่นเช่น ¼”PT ลักษณะเป็นเกลียวเอียง ปลายโค้งมน มุมยอดเกลียว 55 องศา
6.เกลียว BSW (British Standard Whitworth) เป็นเกลียวมาตรฐานอังกฤษอีกเหมือนกัน ชื่อรุ่นเช่น ¼ “BSW ลักษณะเป็นเกลียวตรง มุมยอดเกลียว 55 องศา
7.เกลียว ISO METRIC เป็นเกลียวมาตรฐานระบบISO (สากล) ชื่อรุ่นเช่น M12 ลักษณะเป็นเกลียวตรง มุมยอดเกลียว 60 องศา
อ้างอิงข้อมูล:
มาตรฐานเกลียว http://www.tic.co.th คุณอำพล บุตรดี