ในโรงงานมีการใช้พลังงานหลักๆ อยู่ 2 ประเภท คือพลังงานไฟฟ้า เช่น air compressor, motor, heater เป็นต้น ประเภทที่ 2 คือ พลังงานความร้อน เช่น ใช้ใน boiler, furnace เป็นต้น ในการบริหารโรงงานสิ่งที่ต้องคำนึงถึงคือทุกการผลิตมีต้นทุน เราจะทำอย่างไรให้ใช้ต้นทุนที่น้อยที่สุด สิ่งที่ตอบโจทย์ได้โดยไม่ทำให้จำนวนสินค้าและคุณภาพลดลง คือการประหยัดพลังงาน
การประหยัดพลังงานสามารถทำได้อย่างไร
1. การจัดการที่ต้นกำเนิดพลังงาน เช่น จัดหาแหล่งพลังงานที่มีราคาถูกกว่า เช่น ทำโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ ทำโรงไฟฟ้าจากกากของเสียในกระบวนการผลิตมาใช้ เป็นต้น
2. การจัดการที่เครื่องจักรที่มีค่าการใช้พลังงานสูงๆ เช่น
– การลดการสูญเสียของพลังงาน เช่นในกระบวนการผลิตที่ต้องอาศัยความร้อน หรือความเย็นในการผลิต มักจะนิยมลดการสูญเสียพลังงานด้วยการทำฉนวน ซึ่งฉนวนก็มีหลายประเภท ดังตัวอย่างด้านล่างนี้
ฉนวนแบบดั้งเดิมคือแบบ ที่จำเป็นต้องมีการห่อหุ้มด้วย Jacket ซึ่งวัสดุที่นำมาทำฉนวนด้านในจะมีหลายชนิด เช่น ใยแก้ว(glass wool) ใยหิน(rock wool) เส้นใยเซรามิค(Ceramic fiber) ซึ่งฉนวนต่ละชนิดจะให้คุณสมบัติแตกต่างกัน ทั้งในเรื่อง อุณหภูมิที่ใช้ ประสิทธิภาพ และราคาในการติดตั้ง ซึ่งอุตสาหกรรมแต่ละชนิดก็จะเลือกใช้ตามความเหมาะสม
ฉนวนแบบพ่น (Insulation Coating) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีค่อนข้างใหม่ในเมืองไทย จะเป็นฉนวนที่ประสิทธิภาพในการเป็นฉนวน และกันการเกิด Heat transfer ดี ไม่จำเป็นต้องติดตั้งตัวห่อหุ้ม แต่ต้องมีอุปกรณ์ในการพ่นแรงดันสูงและมีการควบคุมการพ่นด้วยผู้ที่ชำนาญการ
– การเพิ่มประสิทธิภาพเครื่องจักร เช่นการทำการบำรุงรักษาเครื่องจักรอยู่เสมอ เพื่อทำให้ประสิทธิภาพเครื่องจักรดีขึ้น หรือลดอัตราการเสื่อมสมรรถภาพเครื่องจักร
– การควบคุมการทำงานด้วยเทคโนโลยี โดยใช้ระบบคอมพิวเตอร์มาปรับอัตราเร่งของกระบวนการ เช่นจับปริมาณของวัตถุดิบที่ป้อน แล้วเอาค่ามาปรับปริมาณไอน้ำที่ปล่อยเข้าระบบ เป็นต้น
3. การควบคุมค่ากำลังไฟฟ้าสูงสุดของโรงงาน ด้วยการปรับกระบวนการผลิตไปทำให้ช่วงที่ค่าพลังงานไฟฟ้าถูกกว่า เช่นทำงานในเวลากลางคืนเป็นต้น
ซึ่งแต่ละวิธีสามารถทำได้โดยปรับเปลี่ยนวิธีการทำงาน การเลือกใช้เครื่องจักร การซ่อมบำรุง และการทำเทคโนโลยีใหม่ๆเข้ามาใช้ในการทำงาน ตลอดจนการใช้อุปกรณ์ประหยัดพลังงานต่างๆ
